Kategori: Makaleler

İbadet Ne Demek? Tevhid Psikolojisi Üzerine Bir İnceleme Bir Psikoloğun Gözünden: İbadet ve Tevhid İlişkisini Anlamak İnsan davranışları, karmaşık ve çok katmanlı bir yapıya sahiptir. Psikoloji, insanların düşünme, hissetme ve davranma biçimlerini anlamaya çalışırken, bu süreçlerin derinlemesine analizini yapar. İbadet, insanın dini bir bağlamda Tanrı ile olan ilişkisini ifade ederken, aynı zamanda psikolojik düzeyde de önemli bir rol oynar. Peki, ibadet yalnızca ritüel bir eylem midir, yoksa insanın zihinsel ve duygusal sağlığıyla nasıl bir bağlantıya sahiptir? Özellikle “Tevhid” kavramı ile birlikte, ibadetin psikolojik etkilerini daha derinlemesine anlamak, bireyin kendisini keşfetmesinde ne kadar önemli bir rol oynar? İbadet, bireylerin yalnızca dini…

Katalizör Nedir, Nerede Bulunur? Meraklılar İçin Derinlemesine Bir Keşif Bazı kavramlar vardır ki, onları anlamak yalnızca sözlükteki tanımına bakmakla mümkün olmaz. “Katalizör” de bu kavramlardan biri. Günlük hayatta belki adını sık duymayız ama aslında çevremizde, arabalarımızda, hatta bedenimizde bile gizlice görev yapan bu mucizevi yapı, modern dünyanın görünmez kahramanlarından biridir. Eğer siz de konulara merakla yaklaşan, detayları öğrenmeyi seven biriyseniz, gelin birlikte “Katalizör nedir, nerede bulunur?” sorusuna hem bilimsel verilerle hem de gerçek hayat örnekleriyle yanıt arayalım. Katalizör Nedir? Basit Tanımından Derin Anlamına En basit hâliyle katalizör, kimyasal bir tepkimeyi başlatan veya hızlandıran ancak bu süreçte kendisi harcanmayan bir maddedir.…

Ziraat Bankası Hesap Dökümü Nasıl Alınır? Dijitalleşme, Tarih ve Günümüzün Akademik Yorumları Ziraat Bankası, Türkiye’nin en köklü finans kurumlarından biri olarak yalnızca ekonomik değil, toplumsal ve teknolojik dönüşümün de önemli aktörlerinden biridir. Bu kurumun sunduğu hizmetlerden biri olan hesap dökümü alma işlemi, ilk bakışta basit bir bankacılık adımı gibi görünse de, tarihsel bağlamı ve dijital dönüşüm süreciyle birlikte incelendiğinde oldukça anlamlı bir dönüşüm hikâyesi sunar. Bu yazıda Ziraat Bankası’ndan hesap dökümünün nasıl alınacağını anlatırken, aynı zamanda bu işlemin finansal şeffaflık, dijital yurttaşlık ve bilgiye erişim gibi kavramlarla olan ilişkisini de ele alacağız. Ziraat Bankası’nın Tarihsel Arka Planı Ziraat Bankası 1863…

Kasım Ayı Olayı Nedir? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Adalet Bağlamında Bir Yüzleşme Kasım: Yalnız Bir Ay Değil, Bir Yüzleşme Çağrısı Kasım ayı… Takvimde sıradan bir sonbahar ayı gibi görünse de, aslında toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet açısından önemli semboller taşır. Pek çok insan için “Kasım ayı olayı” yalnızca bir sosyal medya akımı ya da kültürel bir gelenek gibi algılanabilir. Ancak bu ayın ardındaki gerçek, çok daha derindir: Bu, bireylerin ve toplumların kimlik, eşitlik ve sorumluluk üzerine düşünmesi için bir çağrıdır. Bugün gelin, Kasım ayına yalnızca bir mevsim dönemi olarak değil; kadınların ve erkeklerin farklı ama tamamlayıcı bakış açılarını bir…

Kaside Okuyana Ne Denir? Bilimsel Merakla Edebî ve Müzikal Bir Yolculuk “Kaside okuyana ne denir?” sorusu ilk bakışta basit görünebilir. Ama işin içine edebiyat tarihi, müzik bilimi, dilbilim ve kültürel antropoloji girince, yanıtın katman katman açıldığını görürüz. Bu yazıda, bilimsel bir merakla ve herkesin rahatça izleyebileceği bir dille, terimlerin nasıl kullanıldığını, aralarındaki anlam farklarını ve performansın toplumsal bağlamını birlikte keşfedeceğiz. Kaside Nedir? (Kısa Tanım ve Çerçeve) Kaside, klasik Doğu edebiyatlarında (özellikle Arap, Fars ve Türk edebiyatlarında) genellikle bir methiye veya belirli bir tema etrafında kurulan uzun şiir türüdür. Osmanlı-Türk edebiyatında dinî ve tasavvufî içeriklerden sultana övgüye kadar geniş bir yelpazede…

Tutulması Kaç Saat Sürer? – İktidarın Gölgesinde Bir Siyasal Analiz Tutulma kavramı, yalnızca gökyüzüne ait değildir; siyaset bilimi açısından da iktidarın geçici kararmalarının, toplumsal ışığın önüne çekilen gölgelerin metaforudur. Bir siyaset bilimci gözüyle “Tutulması kaç saat sürer?” sorusu, fiziksel bir olgudan çok daha fazlasını ima eder: Güç ilişkilerinde karanlık ne kadar sürer? Toplumsal bilinç, ideolojik gölgeleri ne kadar süreyle kabullenir? İktidarın Gölgesi: Kimin Üzerine Düşer? İktidar, tıpkı bir güneş tutulması gibi, doğası gereği geçicidir; ama etkisi kalıcı olabilir. Bir toplumda güç, tıpkı Ay’ın Güneş’in önüne geçmesi gibi, bir grubun diğerinin görünürlüğünü engellemesiyle şekillenir. Bu gölge bazen bir kurumun baskın otoritesi,…

Toplumsal Tatların İzinde: Physalis Nasıl Yenir? Toplumsal yapıların karmaşık dokularını anlamaya çalışan bir araştırmacı olarak, insanların yalnızca ne yediği değil, nasıl yediği de beni her zaman büyülemiştir. Bir meyvenin, örneğin physalisin (altın çilek olarak da bilinir), toplum içinde nasıl algılandığı, yalnızca damak tadına değil, toplumsal kimliğe, statüye ve kültürel aidiyete dair çok şey söyler. Physalis; modern mutfaklarda bir süs, doğada bir mucize, pazarda bir merak nesnesi, sofrada ise bir “yeni deneyim”dir. Ama aslında o, bireylerin ve toplulukların yemekle kurduğu toplumsal ilişkiyi görünür kılar. Bir Meyveden Fazlası: Toplumsal Normlar ve Yeme Biçimleri Physalis’in nasıl yendiği, aslında toplumsal normların sofradaki yansımalarından biridir.…

Kardeş Kent İlişkisine Kim İzin Verir? (Ve Neden Bu Kadar Bürokrasi Var?) Peşin konuşayım: Kardeş kent ilişkileri, yerelde şirin bir el sıkışma değil; resmen “uluslararası” bir dosya. Ben de bugün, güçlü bir görüşle geliyorum: Bu iş, sadece hatıra plaketi ve karşılıklı lokum tepsisiyle yürütülemez; kural, şeffaflık ve kamu yararı şart. Hadi bürokrasinin labirentine beraber dalalım—ama cesurca: Nerede tıkanıyor, nerede işe yarıyor? “Kardeş Kent”i Kim Başlatır, Kim Onaylar? Kısa cevap: İlk düğmeye belediye meclisi basar; karar alır. Ancak iş yurtdışındaki bir belediyeyle ise, merkezi idare onayı gerekir. Türkiye’de uygulama, belediyelerin yabancı yerel idarelerle “kardeş kent/ortak proje” kurabilmesini meclis kararı + bakanlık…

Mukanna İsyanı: Toplumsal Yapılar ve Cinsiyet Rollerinin Çatışması Sosyolojik bir araştırmacı olarak, toplumsal yapıların ve bireylerin etkileşimini anlamaya çalışırken, geçmişteki toplumsal hareketlerin, bu etkileşimin nasıl şekillendiğini gösteren önemli birer örnek olduğunu fark ettim. İnsanların, bir yandan kişisel tercihleriyle bir kimlik oluşturdukları, diğer yandan da içinde bulundukları toplumsal yapılarla şekillendikleri karmaşık bir etkileşim alanında yaşadıkları gerilimler, toplumsal isyanları doğurabiliyor. Mukanna İsyanı, tam da böyle bir noktada, toplumsal yapılarla bireylerin etkileşimini anlamamıza olanak tanıyacak bir örnek teşkil etmektedir. Mukanna İsyanı: Kimin Zamanında? Mukanna İsyanı, 8. yüzyılda, Abbâsîler’in ilk yıllarında, özellikle 760’lı yıllarda ortaya çıkmıştır. Bu dönemde, Abbasî İmparatorluğu yeni bir yönetim anlayışına…

Karaağaç Nerelerde Kullanılır? Farklı Bakış Açılarıyla Derinlemesine Bir İnceleme Herkesin bir konuyu ele alış biçimi farklıdır, değil mi? Ben de tam olarak bu yüzden, doğanın güçlü ve köklü ağaçlarından biri olan karaağaç hakkında farklı düşünceleri bir araya getirip tartışmayı seven biri olarak bu yazıyı kaleme almak istedim. Karaağacın kullanım alanlarını konuşurken yalnızca “nerede işe yarar?” sorusunu değil, aynı zamanda “kim nasıl bakar?” sorusunu da birlikte sorgulayalım. — Karaağaç: Doğanın Çok Yönlü Hazinesi Karaağaç, sert yapısı, uzun ömürlü gövdesi ve estetik görünümüyle insanlık tarihinde önemli bir yere sahip olmuştur. Dayanıklı yapısı sayesinde hem inşaat sektöründe hem de mobilya üretiminde yüzyıllardır tercih…